Pressing là gì? Những kiểu vây ép đối phương trong bóng đá

Ngày nay khái niệm pressing xuất hiện rộng rãi ở những giải nghiệp dư cho đến đẳng cấp hàng đầu. Vậy triển khai chiến thuật trên cần gì, đâu là ưu/nhược điểm của chúng, cùng nha cai uy tin làm rõ nhé!

Pressing là gì? Những kiểu vây ép đối phương trong bóng đá

Giải mã định nghĩa pressing trong bóng đá

Trải qua nhiều thời gian phát triển, bóng đá luôn sản sinh ra nhiều kiểu chiến thuật mới, trong đó có pressing. Cách đá đã được nhiều đội bóng lớn, nhỏ áp dụng thành công, cùng tìm hiểu từ khái niệm cơ bản dưới đây nhé!

Pressing là gì?

Pressing tạm dịch là tạo ra áp lực vây bắt mạnh, đòi hỏi sự kết hợp của tất cả vị trí trên sân. Cầu thủ tham gia sẽ liên tục chạy chỗ áp sát đối thủ, đoán trước hướng chuyền và tranh cướp bóng. Hiểu đơn giản mục đích sau cùng của chiến thuật là muốn nhanh chóng đoạt lại bóng.

Pressing là gì?

Nhiều tài liệu nghiên cứu uy tín chỉ ra, chiến thuật trên được “Ươm mầm” bởi Ernst Happel vào cuối thập niên 60. Trong bối cảnh thể trạng, vóc dáng lứa cầu thủ lúc đó đã có cải thiện ấn tượng.

Ở bóng đá đương đại thì pressing được biết đến nhiều qua phong cách huấn luyện của Pep Guardiola. Hoặc trung vệ Dani Alves cũng sở hữu dày dặn kinh nghiệm, thành quả tối với lối đá “Bào” sức này.

Trong đó Pep từng chia sẻ một khi đã triển khai vây bắt gây gắt, rất khó để chuyển trạng thái từ tấn công về phong ngự. Tuy nhiên nếu thành công, đối thủ sẽ lúng túng và xuất hiện nhiều pha phối hợp hỏng, mở ra cơ hội ăn bàn cho đội nhà.

Ưu điểm pressing

Không tự dưng chiến thuật pressing trở nên phổ biến, bắt gặp ở tất cả giải lớn như: World Cup, Euro, Ngoại Hạng Anh hay Champion League. Kiểu vây ép mạnh mẽ trên đem đến các hiệu quả tức thì như:

• Nếu triển khai áp sát, cướp bóng tốt bạn sẽ khiến đối phương rơi vào hoảng loạn. Chưa kể dù có bóng trong chân, cầu thủ đang bị vây thường lúng túng, không biết nên tiếp tục rê hay chuyền cho ai.
• Các cá nhân đang pressing đều trong trạng thái cơ động nhất. Do đó sau khi giành được bóng, tốc độ phối hợp làm bàn cũng nhanh chóng mặt. Ví dụ: Từ trạng thái chạy bước nhỏ đến bức tốc tối đa có độ trễ nhất định. Nhưng nếu bạn đang chạy rất hăng hái, sẽ không khó để đạt vận tốc cao nhất.
• Theo nghiên cứu cho thấy vây bắt nhanh khá mất sức, nhưng bên bị mất bóng phải đồng loạt lui về phòng ngự còn tiêu tốn thể lực nhiều hơn.
• Ngày nay ý đồ tạo áp lực có rất nhiều cách triển khai linh hoạt, chẳng hạn: Vây ép tầm thấp, giữa sân, trước khung thành đối thủ, hoặc với một cá nhân cụ thể,…
• Lối chơi khắc tinh cho những đội bóng thích kiểm soát bóng, ví dụ Tiki Taka nổi tiếng một thời của Barcelona.

Hạn chế của pressing

Khi HLV xác định để đội bóng chơi pressing, vị “Thuyền trưởng” phải chấp nhận đánh đổi, đối mặt với các rủi ro sau:

• Tranh bóng thất bại, để đối thủ thoát pressing thì toàn đội phải nhanh chóng lui về lấp kín mọi khoảng trống. Điều này làm thể lực tiêu hao nhanh,dễ dẫn đến các tính huống nhận Thẻ đỏ, chưa kể nếu có cơ hội phản công cầu thủ không kịp phục hồi thể trạng tốt nhất.
• Pressing thành công phải hướng đến 2 mục tiêu: Giữ vững mảnh lưới, nhanh chóng có pha làm bàn. Để cầu thủ phải lăn xả, chạy chỗ nhiều nhưng thủng lưới trước, tinh thần sẽ bị ảnh hưởng lớn.
• Chiến thuật còn bị lệ thuộc vào sở trường của cá nhân. Ví dụ 1 pha vây bắt 2-3 cầu thủ tham gia, một trong số đó buộc sở hữu tốc độ xuất sắc và đi kèm nhãn quan chính xác.
• Chỉ dùng trong những trận cầu quan trọng, trước đối thủ vừa sức. Nếu mật độ thi đấu dày đặc, đá pressing sẽ gây ra cảm giác mệt mỏi tột độ.

Những lý do khiến pressing được sử dụng rộng rãi

Sau khi tìm hiểu về pressing, ưu/nhược điểm, dễ thấy cách đá này không hề đơn giản. Nhưng tại sao cả tuyến quốc gia lẫn các câu lạc bộ hàng đầu vẫn yêu thích chúng, lý do bởi:

• Mặt bằng chung cầu thủ ngày nay đều sở hữu thể hình cực tốt, đặc biệt là những chân sút da màu. Việc phải chạy tổng cộng 30-40km trong một trận cầu trở nên đơn giản và khả thi hơn.
• Về mặt tinh thần, pressing kích thích sự hăng hái, khát khao cống hiến của mỗi cầu thủ. Chẳng hạn nhìn thấy đồng đội tất bật vây ráp, cá nhân bất kỳ cũng không cho phép mình lười biếng.
• Một số giải đấu, quyền thay người nâng từ 4 lên 5 lần, giúp cho ý đồ pressing trở nên thuận lợi.

Tổng hợp những kiểu pressing điển hình trong bóng đá

Đá pressing phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau, do đó cũng chia ra những dạng chiến thuật riêng biệt. Bài viết sẽ giới thiệu 4 kiểu vây bắt điển hình, cách thức và thời điểm thực hiện hợp lý.

Tổng hợp những kiểu Pressing điển hình trong bóng đá

Pressing tầm cao

Pha vây bắt tranh bóng phải xuất hiện tối thiểu 3-4 cá nhân, là tiền đạo hoặc tiền vệ trung tâm. Việc tạo áp lực diễn ra ngay trên phần sân đối phương, thậm chí gây sức ép cho cả thủ môn.

Pressing tầm cao khiến đối thủ rơi vào lúng túng

Tuy nhiên chưa hẳn pressing tầm cao hướng đến đoạt bóng ngay, vì điều này rất khó. Mà mục đích đằng sau là muốn tuyến dưới đối thủ phát bóng lên thiếu chính xác. Ví dụ:

Đội B chuyền về cho thủ môn, A lập tức cho 1 tiền đạo lao đến cướp bóng. 2 cầu thủ còn lại chạy chỗ kèm chặt hậu vệ bên B, ép cho thủ môn phải phất xa lên phía trên. Trước đó thì tuyến giữa bên A đã chọn vị trí chờ sẵn, chỉ đợi đối phương sai lầm để thực hiện phản công.

• Có thể bạn quan tâm: Đá phạt trực tiếp là gì?

Trường hợp gặp đối yếu hơn rõ rệt, HLV có thể để lại 2 trung vệ chơi thấp nhất, còn toàn bộ nhân sự tràn lên trước gây sức ép. Để pressing tầm cao hạn chế rủi ro, những người bọc lót phía dưới phải liên tục quan sát, tạo ra bẫy việt vị nhằm tránh bị phản công.

Pressing khu vực trung tuyến

Bên triển khai chủ động lùi đội hình về thấp hơn, bỏ mặc các pha loay hoay chuyền bên phần sân đối thủ. Chỉ khi đội bạn dẫn bóng đến phần trung tuyến mới bắt đầu áp sát vây bắt.

Chiến thuật này giúp cách đứt mối liên hệ giữa tuyến dưới và những tiền đạo bên trên. Ngoài ra pressing tầm giữa giúp bảo toàn thể lực, chuyển trạng thái nhanh giữa phòng ngự và tấn công.

Để thực hiện ý đồ HLV phải bố trí sơ đồ 4-5-1 hoặc 3-5-2, bắt buộc tuyến tiền vệ xuất hiện dày đặc nhân sự. Trong đó có 1-2 cầu thủ nhận nhiệm vụ “Mỏ neo”, vừa hỗ trợ tấn công và lập tức lùi về thu bóng khi bị phản công.

Câu lạc bộ điển hình cho lối chơi đá này là Real Madrid thời Zidane dẫn dắt. Trong tay họ có những “Quân bài” chất lượng để làm chủ tuyến giữa, ví dụ: Casemiro, Toni Kroos, Luka Modric,…Đặc biệt Casemiro đảm nhận tốt vai trò “Mỏ neo”, “Máy quét” nhờ thể lực dồi dào.

Pressing phòng ngự

Lối thi đấu phù hợp với những đội yếu hơn, hoặc muốn tập trung giữ vững kết quả hiện tại. Cả đội sẽ chủ động lùi sâu, nhường thế kiểm soát trận đấu cho đối thủ. Tuy nhiên khi bóng đã lăn về gần khung thành, lập tức áp sát tranh chấp, không để cho đối phương tung ra cú sút hay đường chuyền.

Nếu phòng ngự dạng tiêu cực, giữ tỷ số đến cùng thì cầu thủ không nhất thiết phải dành được bóng. Anh ta có thể phá lên càng xa càng tốt, hoặc đá ra ngoài nếu tình huống nguy hiểm.

Trường hợp muốn chuyển thành pha phản công nhanh, HLV phải bố trí 1-2 cá nhân trong trạng thái chờ sẵn. Nếu giành quyền kiểm soát, bên phòng ngự đánh lừa đối phương bằng 1 đường chuyền về, sau đó mới phất bóng dài lên trên để 2 tiền đạo cắm tìm cơ hội.

Pressing với cá nhân, khu vực nhất định

Đôi khi nhiệm vụ pressing gây áp lực được HLV chỉ định dành cho trường hợp, cá nhân cụ thể. Ví dụ thấy đội bạn mạnh về 2 cánh sẽ tổ chức ép chặt 2 mũi tiến công này. Hoặc khi đối phương đưa bóng xuống đáy biên chuẩn bị tạt cánh, phải cho 2-3 nhân sự vây bắt ngay. Thay vì để hậu vệ lùi vào vòng cấm địa chờ sẵn, kèm chặt các tiền đạo.

Ngoài ra đối tượng của pressing có thể là một cá nhân cụ thể. Hẳn bạn còn nhớ thời CR7 đá cho Real Madrid, anh bị các câu lạc bộ La Liga tổ chức kèm chặt đến mức nào. Thậm chí trong chiến thuật vây ráp cá nhân, HLV cho phép học trò phạm lỗi khi cần. Miễn sao chân sút xuất sắc đội bạn rơi vào trạng thái ức chế, “Đói bóng” là thành công.

Chiến thuật đối phó pressing nhiều HLV tin dùng hiện nay

Bất kỳ đấu pháp bóng đá nào ra đời cũng tồn tại biện pháp đối phó, chống đỡ. Cùng khám phá xem khi đội nhà đang bị gây sức ép, HLV sẽ dùng cách gì để tháo gỡ.

Chuyền vượt tuyến thoát pressing tốt nhất

Tình huống bị vây quá chặt bên phần sân nhà, HLV thường chỉ đạo phát bóng dài lên trên thay vì phối hợp ngắn. Chỉ sau vài pha bị “Sửa lưng”, đối thủ sẽ dè chừng hơn và giảm bớt nhịp độ tấn công.

Chuyền vượt tuyến giúp thoát Pressing tốt nhất

Chưa kể sau cú chuyền dài đội bạn phải cho 2-3 hậu vệ lùi về kèm. Đây là mẹo bào ngược lại sức lực đối thủ, tiền đạo chỉ việc chạy thật nhanh, thu hút càng nhiều sự chú ý theo kèm càng tốt. Như vậy chỉ mỗi tiền đạo cắm mất sức, HLV tuỳ theo quan sát tình hình mà thay nhận sự khác vào vị trí.

Di chuyển ra biên để hoá giải pressing

Khu vực sát đường biên rất khó tổ chức vây bắt, bởi không khéo lại để đối phương hưởng ném biên, phạt góc. Do đó nếu xét thấy đối thủ có dấu hiệu pressing liên tục, bên bị ép thường triển khai bóng ra 2 cánh. Đấu pháp yêu cầu phải sở hữu cầu thủ chạy cánh chất lượng, trong thế khó có thể chuyển đảo cánh gây ra bất ngờ.

Phối hợp chuyền ngắn một chạm thoát pressing hiệu quả

Chuyền một chạm chuẩn xác khiến những pha chạy theo đuổi bóng của đội bạn trở nên vô nghĩa. Chiến thuật đòi hỏi cả đội phải giữ cự ly đội hình hợp lý, luôn có 1-2 nhân sự đứng sẵn đằng sâu để phòng ngừa.

Cả thủ môn cũng có thể tham gia phối hợp chuyền ngắn sát vòng cấm. Mục đích nhằm thu hút người, tạo ra khoảng hở cho các pha phản công nhanh, chuyền dài lên tuyến trên.

Tập trung chuyền cho cá nhân rê dắt xuất sắc

Xem Messi thời đỉnh cao thi đấu dễ thấy, mỗi lúc bóng trong chân anh ta, phải có đến 4-5 hậu vệ đối phương ập đến pressing. Thường thì Messi chưa vội chuyền ngay, cầu thủ người Argentina cố gắng giữ bóng lâu nhất có thể. Sau đó lợi dụng đối thủ sơ hở để chuyền cho những người đồng đội đang ở vị trí thuận lợi.

Bài viết trên phần nào đã giải đáp cho các bạn hiểu được một trong những cách chơi không thể thiếu trong chiến thuật bóng đá hiện nay.

Xem thêm: Đánh nguội là gì?